درخت شیرین و فرهاد، یکی از نمادهای برجسته فرهنگی و تاریخی شهر کرمانشاه، با بیش از 600 سال سن، در کنار محوطه تاریخی طاق بستان این شهر ایستاده است. این درخت با ارتفاع 37.7 متر و عرض 8.46 متر، در سال 1388 به عنوان یکی از آثار طبیعی ملی ایران ثبت شد و از آن زمان به عنوان میراث طبیعی حفاظت میشود. ارزشهای طبیعی آن نه تنها مورد توجه مردم است، بلکه به عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ منطقه نیز شناخته میشود.
نام گذاری درخت شیرین و فرهاد
نام گذاری این درخت به عنوان “درخت شیرین و فرهاد” از فرهنگ عامه مردم کرمانشاه نشأت گرفته است. این درخت به خاطر اهمیت تاریخی و فرهنگی خود برای مردم این منطقه به عنوان “درخت شیرین و فرهاد” شناخته میشود. همچنین، در برخی موارد به نام “درخت رحمت” یا “درخت چنار قدیمی طاقبستان” نیز اشاره میشود. این اختلافات در نام گذاری ناشی از داستانها و افسانههای متنوع و نقشهای مختلفی است که در طول تاریخ به این درخت اختصاص داده شدهاند.
در اسطورهها و باورها
در اسطورهها و باورهای مردم کرمانشاه، این درخت به نام “درخت شیرین و فرهاد” به یاد میآید. طبق این داستان، در زمان شکست پای اسب خسرو پرویز و دیدار او با فرهاد در طاق بستان، این درخت نماد عشق فرهاد به شیرین است و قدمت آن به دوران ساسانی بازمیگردد. این اسطورهها و افسانهها به درخت شیرین و فرهاد ابعاد فراوانی از عشق و تاریخ افزودهاند.
نامهای مختلف
این درخت با نامهای دیگری همچون دارپهلوان، درخت رحمت، و درخت کهنسال طاق بستان نیز شناخته میشود. با تحمل آسیبهایی در طول تاریخ، توسط تدابیر حفاظتی در سالهای اخیر، در سال 1388 به عنوان یکی از میراثهای طبیعی استان به ثبت ملی رسیده است.
در برخی موارد، این درخت به نام “درخت رحمت” نیز مشهور است. این نام از پیرمردی به نام رحمت گرفته شده است که سالها در حفرۀ میان درخت به کفاشی مشغول بوده است.
خلاصه و نتیجهگیری
به طور کلی، درخت شیرین و فرهاد نه تنها به عنوان یک معجزه طبیعی، بلکه به عنوان یک نماد زنده از تاریخ و عشق در فرهنگ و ادبیات مردم کرمانشاه جا افتاده است. نامهای مختلف آن نشان از ارتباط عمیق این درخت با داستانها و باورهای مردمی دارد و حفاظت از آن، نشان از اهمیت فرهنگی و طبیعی این منطقه برای جامعه دارد.